Bệnh lao phổi là một trong những căn bệnh truyền nhiễm với những biến chứng gây nguy hiểm. Cùng với sự phát triển của y tế khoa học hiện đại, loại bệnh lý này đã có những biện pháp điều trị hiệu quả. Cùng ONCARE tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh lao phổi nhé.

1. Bệnh lao phổi là bệnh gì?

Bệnh lao (còn gọi là TB) là một loại bệnh truyền nhiễm do vi trùng lao gây nên. Nếu vi trùng lao xâm nhập vào cơ quan nào đó trong cơ thể và sinh sôi, đồng thời cơ thể không thể chống lại nó thì khi đó hình thành nên bệnh lao.

Bệnh lao có thể gặp ở tất cả các cơ thể như lao màng phổi, lao hạch bạch huyết, lao màng não, lao xương khớp, lao màng bụng, lao hệ sinh dịch – tiết niệu, lao ruột,… Và trong đó, bệnh lao phổi thường gặp nhất (chiếm tỷ lệ 85%) và là nguồn lây chính cho người xung quanh.

Đối với người bị nghi ngờ mắc bệnh lao phổi, nếu xét nghiệm soi đờm trực tiếp thấy có vi khuẩn lao thì người đó được chẩn đoán là lao phổi AFB(+) và ngược lại là lao phổi AFB(-).

2. Nguyên nhân gây ra bệnh lao phổi?

Những triệu chứng của bệnh lao phổi điển hình gồm:

– Ho kéo dài hơn 3 tuần (ho khan, ho có đờm, ho ra máu) là triệu chứng quan trọng nhất liên quan đến bệnh lý này;

– Đau ngực, thỉnh thoảng thấy khó thở;

– Thấy mệt mỏi mọi lúc;

– Đổ mồ hôi trộm về đêm;

– Sốt nhẹ và ớn lạnh về chiều;

– Chán ăn, giảm sút cân.

Đồng thời, bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được nêu trên, tuỳ theo cơ địa mỗi người khác nhau. Do vậy, hãy liên hệ ngay bác sĩ để được khám bệnh và tham khảo ý kiến.

3. Bệnh lao phổi lây truyền bệnh qua đường nào?

Bệnh lao phổi rất dễ lây từ người sang người bằng đường hô hấp. Loại vi khuẩn này không có ổ chứa mầm bệnh trong thiên nhiên hoặc vật trung gian truyền bệnh. Nguồn bệnh là những người mắc bệnh lao phổi, lao thanh quản hoặc phế quản trong giai đoạn ho khạc ra vi khuẩn lao.

Vi khuẩn lao trong các hạt nước bọt li ti hoặc trong các hạt bụi nhỏ (đường kính từ 1-5mm) sẽ dễ dàng bị hít vào và gây nên bệnh từ phổi. Tại đây, vi khuẩn có thể qua máu, bạch huyết di chuyển đến các tạng khác trong cơ thể (hạch bạch huyết, xương, gan, thận,…) và gây ra bệnh tại cơ quan đó.

Cứ 01 người bị bệnh lao phổi có ho khạc ra vi khuẩn thì có thể lây cho 10 – 15 người khác, nhất là trong các quần thể dân cư nhỏ như lớp học, gia đình,…

Cần lưu ý:

– Môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, ẩm ướt là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển và gây bệnh;

– Việc tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc chất thải chứa vi khuẩn lao có thể bị lây nhiễm;

– Khi sử dụng thực phẩm chứa vi khuẩn lao hoặc ăn vật nuôi bị nhiễm lao cũng có thể bị nhiễm bệnh;

– Vi khuẩn lao có khả năng lây mạnh trong thời gian chưa được điều trị. Nếu không phát hiện bệnh và điều trị, người mắc bệnh lao phổi sẽ liên tục phát tán vi khuẩn trong suốt thời gian họ sống;

– Khi đã được điều trị bằng thuốc chống lao sẽ giảm khả năng lây bệnh cho người xung quanh hơn;

– Bệnh lao ngoài phổi không có nguy cơ lây nhiễm sang người khác.

4. Ai có nguy cơ mắc bệnh lao phổi?

Lao phổi là bệnh lý thường gặp và có thể ảnh hưởng đến người trong mọi lứa tuổi. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:

– Suy giảm hệ miễn dịch: nhiễm HIV, ung thư,…

– Tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây bệnh (đặc biệt với trẻ em)

– Bị các bệnh mạn tính như loét dạ dày tá tràng, đái tháo đường, suy thận,…

– Nghiện ma tuý, thuốc lá, rượu, chất gây nghiện,…

– Sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như corticosteroid, hóa chất điều trị ung thư…

5. Biện pháp chẩn đoán mắc bệnh lao phổi

Nếu bạn hoặc người thân có những triệu chứng tương tự bệnh lao phổi, cần đến ngay các trung tâm y tế để được khám và hướng dẫn cách điều trị.

Khi đi khám, bác sĩ sẽ khai thác các triệu chứng toàn thân như đổ mồ hôi đêm, sốt nhẹ về chiều, chán ăn, mệt mỏi, sút cân,… đồng thời khám phổi và khám toàn thân. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm như:

– Nhuộm soi đờm trực tiếp tìm AFB

– Xét nghiệm Xpert MTB/RIF (nếu có thể)

– Nuôi cấy tìm vi khuẩn lao

– Chụp X-quang phổi

Để chẩn đoán xác định bệnh lao phổi phải có ít nhất 01 mẫu có AFB(+) và hình ảnh chụp X-Quang nghi lao phổi hoặc khi có 02 mẫu đờm (+).

Việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng hơn và tráng được các tình huống cần cấp cứu. Do vậy, bạn hãy gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để tránh trường hợp bệnh lao phổi nặng hơn và lây nhiễm cho những người xung quanh.

6. Hướng dẫn cách điều trị bệnh lao phổi

Khi mắc bệnh lao phổi, nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra một số biến chứng như:

– Tràn dịch phổi, tràn khí màng phổi, ho ra máu

– Sau khi điều trị vẫn có thể để lại di chứng gồm suy hô hấp mãn, giãn phế quản, tràn khí màng phổi, u nấm phổi,…

Phương pháp điều trị bệnh lao phổi là dùng thuốc trị lao.

Phác đồ điều trị bệnh lao được phân ra tuỳ theo trường hượp cụ thể. Việc sử dụng loại thuốc nào và điều trị trong bao lâu sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:

– Sức khoẻ của người bệnh;

– Độ tuổi và khả năng đề kháng với thuốc;

– Loại lao mắc phải (lao phổi hay lao ngoài phổi).

Trường hợp người mắc bệnh lao ngoài phổi thường chỉ cần dùng một loại kháng sinh lao. Trong khi đó, những người mắc lao phổi thường phải dùng nhiều loại thuốc điều trị.

Phác đồ điều trị bệnh lao phổi đối với người mắc lần đầu (Theo Chương trình Chống lao Quốc gia):

(1) Giai đoạn tấn công (2 tháng)

Sử dụng 4 loại thuốc gồm: ethambutol (hoặc streptomycine), rifampicine, isoniazide, pyrazinamide.

(2) Giai đoạn duy trì (6 tháng)

Sử dụng 2 loại thuốc gồm isoniazide và ethambutol.

Lưu ý:

Khi điều trị thuốc kháng lao cần uống thuốc đầy đủ, đúng liều lượng và không được tự ý ngưng sử dụng thuốc ngay cả khi triệu chứng bệnh đã biến mất.

Sau khi điều trị, vi khuẩn lao phổi nào còn sống có thể trở nên kháng thuốc và phát triển thành bệnh lao đa kháng thuốc (MDR) trong tương lai. Khi đó, việc điều trị bệnh lao phổi sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

Trên đây là bộ thông tin tìm hiểu về bệnh lao phổi. Hy vọng với những nội dung hữu ích trên sẽ giúp bạn nhận biết được các triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị loại bệnh lý này nhé.